Assetmanagement

Door het eenduidig vastleggen en ontsluiten van processen ontstaat een gezamenlijk beeld, eigenaarschap, inzicht in elkaars werkt en een fundament voor verbeteren. In 2022 gaan we aan de slag met het verbeteren en standaardiseren van het proces van het beheer en onderhoud.
Wat willen we bereiken?
Verbeteren proces beheer & onderhoud RWZI's

Resultaten van inspecties op rwzi’s zijn slechts beperkt en niet-uniform vastgelegd. Dit maakt het plannen en prioriteren van inspecties en onderhoud lastig. Dit willen we verbeteren door een meer uniforme aanpak van assetbeheer te introduceren. Met een goed gebruik van het onderhoudsmanagementsysteem kunnen we een betere afweging maken tussen kosten en bedrijfszekerheid.

Wat gaan we daarvoor doen?

Prestatie-indicator

Wat willen we bereiken?
Standaardisatie assets en assetonderdelen
Thema: Klimaatmitigatie

Standaardisatie en het vaststellen van standaarden draagt bij aan efficiënt beheer en onderhoud van de assets en helpt bij het maken van afwegingen tussen duurzaamheid, kosten en levensduur. Er zijn de afgelopen jaren flinke stappen gezet op het gebied van standaardisatie. Voor kunstwerken zitten honderden standaarden en uitgangspunten nu vaak ‘verstopt’ in bestekken. Dit aantal brengen we terug. De standaarden die overblijven ontsluiten we voor de organisatie. Er zijn assetgroepen ingesteld en we werken met een Standaardisatie & Innovatie commissie. Voor primaire keringen en voor kunstwerken zijn diverse standaarden vastgesteld. Ook voor waterlopen is er een begin gemaakt. De komende jaren gaan we hiermee door.  
Standaardisatie is gericht op:

• Uniforme standaard van objecten met duidelijke keuzemogelijkheden en opties;

• Opzetten van de organisatie om mutaties in de standaarden te borgen;
• Bijdragen aan energieneutraal WF
• Goede toegankelijkheid van standaarden voor iedereen.

Wat gaan we daarvoor doen?

Prestatie-indicator

Thema: Digitale Transformatie

In 2022 gaan we aan de slag met realtime data. Dat doen we op vier thema’s:

1. legger en beheerregister;
2. stedelijk water;
3. waterkeringen;
4. kunstwerken en waterlopen.  

Wat willen we bereiken?
Legger en beheerregister

De nieuwe Omgevingswet vraagt van ons dat we de legger continu actueel houden. In het project legger en beheerregister maken we daarom de overstap naar realtime data. Om tot een continue verwerkingsstroom te komen, beoordelen we per proces welke data nodig zijn. We checken de processen en passen ze waar nodig aan. Het borgen in de organisatie vraagt om afstemming in de keten en een cultuur waarin iedereen binnen Wetterskip Fryslân verantwoordelijkheid neemt voor de aanlevering van juiste data en gegevens. In 2022 voeren we deze nieuwe processen in om de legger continu actueel te kunnen houden. Dan ronden we ook de initiële leggervaststelling af. Vanaf dat moment wordt er conform de vastgelegde processen gewerkt zodat er een continu dataverwerkingsstroom richting de continu legger is. Er lopen verschillende projecten en programma’s rondom realtime data, zoals zaakgericht werken, de Omgevingswet en Digitale transformatie. Al deze projecten en programma’s raken diverse processen binnen de organisatie. Dit vraag om integrale afstemming.

Wat gaan we daarvoor doen?

In 2022 worden leggerbesluiten na besluitvorming gewijzigd in de continu legger.

Prestatie-indicator

Wat willen we bereiken?
Stedelijk Water
Thema: Digitale Transformatie

Stedelijk water maken we onderdeel van de legger van Wetterskip Fryslân. Dat is op dit moment nog niet het geval. Bij stedelijk water gaat het om alle waterstaatswerken in stedelijk gebied. Met de gemeenten zijn afspraken gemaakt over het overnemen van het onderhoud van de wateren en de kunstwerken in het bebouwd gebied. Deze afspraken over het onderhoud, de onderhoudsplicht, de normering en de dimensionering van de waterhuishoudkundige objecten nemen we op in de legger. Voor het onderhoud dat gemeenten zelf uitvoeren, krijgen ze een financiële vergoeding. De informatie die is nodig is voor het onderhoud van het stedelijk water, nemen we in het beheerregister op.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Opstellen van beleidsregels voor het stedelijk gebied;
• Beoordelen welke gegevens in de werkprocessen (aanvullend) nodig zijn conform de methoden en technieken van realtime data;
• Herinrichten van de werkprocessen voor actuele data.

Prestatie-indicator

Wat willen we bereiken?
Waterkeringen
Thema: Digitale Transformatie

Voor de primaire en secundaire keringen gaan we de data op orde brengen. Daarmee voldoen we aan onze wettelijke zorgplicht. In 2021 zijn we begonnen met de onderdelen inspecteren en beoordelen. In 2022 ronden we deze onderdelen af. Het aanvullen van ontbrekende gegevens volgt later bijvoorbeeld met gegevens uit reguliere inspecties. Na 2022 willen we ook de data van de regionale en lokale waterkeringen op orde brengen. Hiermee verbeteren we de interne werkprocessen.

Wat gaan we daarvoor doen?

In 2022 willen we de volgende onderdelen aanpakken om te voldoen aan de wettelijke vereisten.  

• Afronden onderdelen inspecteren en beoordelen als dit nodig is.  
• Legger voor Primaire en Secundaire keringen voldoet aan de zorgplicht.

Prestatie-indicator

Wat willen we bereiken?
Kunstwerken en waterlopen
Thema: Digitale Transformatie

Ook kunstwerken en waterlopen maken onderdeel uit van de legger van Wetterskip Fryslân. Onder kunstwerken en waterlopen vallen alle waterstaatswerken in ons beheergebied. Op dit moment ontbreken in de legger nog de zogenoemde ‘KRW-assets’. Dit zijn voorzieningen die zijn aangelegd om de waterkwaliteit te verbeteren. In 2022 werken we deze achterstand weg zodat de legger klopt met de feitelijke situatie en wij ons bronhouderschap invullen. De overige onderdelen die vallen onder kunstwerken en waterlopen zijn veelal wel in beeld. Hiervoor is dataoptimalisatie een continu proces.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Opnemen van de KRW-assets in de legger

Prestatie-indicator

Om ervoor te zorgen dat de assets ook in de toekomst een betrouwbare infrastructuur blijven vormen, is het van belang de vervangingswaarde ervan te actualiseren. Aan de hand van de sifons zetten we hier een volgende stap.

Wat willen we bereiken?
Planmatig onderhoud sifons

In het beheergebied van Wetterskip Fryslân bevinden zich circa 800 sifons. Een sifon is een bijzondere vorm van een duiker die zorgt voor een doorgaande verbinding tussen watergangen. Sifons zijn nodig in het watersysteem om peilen te kunnen handhaven. Veel sifons zijn in de jaren ’70 en ’80 aangelegd en hebben een gemiddelde levensduur van 50 jaar. De kans op falende sifons is de komende jaren steeds groter. Bij een deel van de sifons heeft falen aanzienlijke gevolgen voor de omgeving en is herstellen lastig. In onze begroting is op dit moment geen specifiek budget opgenomen voor het vervangen van sifons. Om te kunnen sturen op kosten, prestaties en risico’s is inzicht in de staat van onderhoud cruciaal. Van sifons is dit inzicht op dit moment niet volledig.  

Wat gaan we daarvoor doen?

In 2022 doen we onderzoek naar de staat van onderhoud en naar de risico’s bij falen. Resultaat van deze inventarisatie is een voorstel voor vervanging. Ook maken we in 2022 een plan van aanpak. Daarna gaan we met de vervanging aan de slag. Welke investering en exploitatie bedrag hiervoor nodig is moet uit de inventarisatie blijken. De investering nemen we zo nodig op in de Kaderbrief 2023-2027.

Prestatie-indicator

We gaan door met het op orde en het inzichtelijk maken van onze de assets; we actualiseren ons telemetrienetwerk, ronden het in kaart brengen van de stuwen en inlaten af en zetten stappen voor het toekomstbestendig maken van ons ruim 100-jaar oude Woudagemaal en richten ons op de voorbereiding van de transitie naar fossielvrije brandstof.

Wat willen we bereiken?
Telemetrie
Veel assets van zowel de watersystemen, zuiveringsbeheer als ons meetnet (zoals chloride, grondwater en waterpeilen) zijn geautomatiseerd en via datalijnen met ons netwerk verbonden. Beheerders zijn daardoor in staat op afstand deze assets en bijbehorende peilen te monitoren. Zij kunnen ingrijpen wanneer verstoringen optreden door veranderende weersomstandigheden of storingen van de assets zelf.

Regelmatig zijn investeringen nodig in dit zogenoemde telemetrienetwerk. Het betreft een inhaalslag van de bestaande, al jaren in gebruik zijnde assets waar geen renovaties of nieuwbouw heeft plaatsgevonden. Zo voeren providers van de vaste en mobiele netwerken de komende jaren vernieuwingen door zoals het uitfaseren van verouderde protocollen en de 2G & 3G netwerken. Dit betekent niet dat onze assets niet meer werken, maar dat voor assets die gebruik maken van die netwerken uiteindelijk geen controle en bediening op afstand meer mogelijk is. Dit betekent dat beheerders geen inzicht meer hebben en het vaker bezoeken van de assets nodig is. Dit kost veel meer tijd dan op afstand sturen en vraagt een grotere personele bezetting. Een goed functionerende procesautomatisering waarmee Wetterskip Fryslân op afstand haar assets kan (blijven) bedienen draagt bij aan een professionele organisatie. Het is nodig om te investeren in het telemetrienetwerk om een goede monitoring van de assets uit te voeren en de inspanningen van de medewerkers op een acceptabel niveau te houden.

Wat gaan we daarvoor doen?

In de deelsystemen vervangen we in 2022 de telemetrie units van type TMX (LM20/LM8) en Datawatt (D70/D23).
In de jaren daarna vindt de uitfasering van 2G plaats in de deelsystemen. Voor het meetnet vindt vanaf 2023 de uitfasering 25/GPRS plaats.

Prestatie-indicator

Wat willen we bereiken?
Stuwen en inlaten
Om het peil in ons watersystemen goed te kunnen handhaven, hebben we duizenden assets in beheer. Daaronder vallen gemalen, maar ook stuwen en inlaten. We hebben zoveel stuwen en inlaten (bij elkaar opgeteld circa 10.000) dat het nodig is om een beter beeld te krijgen wat we in de toekomst aan onderhoud en vervanging kunnen verwachten. Aan het eind van 2022 willen we alle stuwen en inlaten in kaart hebben gebracht die we moeten onderhouden. Daarbij registreren we gegevens als conditie, leeftijd, risico bij falen, volgend inspectiemoment en voortgang van inspecties.  

Wat gaan we daarvoor doen?
We brengen alle stuwen en inlaten in kaart waarvan Wetterskip Fryslân onderhoudsplichtig is.

Prestatie-indicator
We registreren gegevens als conditie, leeftijd, risico bij falen, volgend inspectie moment, voortgang van inspecties.  

Wat willen we bereiken?
Woudagemaal fossielvrij
Thema: klimaatmitigatie

In ons coalitieakkoord staat dat we het Woudagemaal vanaf 2023 fossielvrij is. In 2022 starten we met pilots waarin we kijken naar het verduurzamen van de brandstof voor het gemaal.

Wat gaan we daarvoor doen?

In 2022 treffen we de voorbereidingen om het Woudagemaal per 2023 een fossielvrije brandstof te laten opereren.

Prestatie-indicator