Sinds februari 2020 houdt het Corona virus de wereld in haar greep. Afstand houden, thuis werken en online vergaderen werd het nieuwe normaal. Ondanks alle beperkingen ging het reguliere werk van het waterschap door. Dijken inspecteren, het waterpeil beheren en afvalwater zuiveren. Samen zetten we de schouders eronder om Fryslân en een deel van het Groninger Westerkwartier droog en veilig te houden. En daar zijn we ‘grutsk’ op.
De onvoorspelbaarheid van het water
Afgelopen jaar liet ons wederom zien dat we voor grote uitdagingen staan. Na een aantal droge zomers, hadden we nu veel regen. Met tot gevolg overstromingen en wateroverlast. Ook in Fryslân. Plensbuiten van 100 millimeter maakten de grenzen van ons watersysteem zichtbaar. We blijven ook de komende jaren maatregelen nemen om wateroverlast nu en in de toekomst te beperken. Een daarvan is het realiseren van 1500 hectare aan waterbergingsgebied voor 2035. De eerste hectares leveren we binnenkort op: polders de Gouden Boaijum en De Foarútgong.
Nadenken over de toekomst
We denken na over de gevolgen van klimaatverandering op de lange termijn. Komend jaar leveren we het Waterbeheerprogramma (WBP) op. Iedere zes jaar maken we een WBP. Het WBP is de opstap naar de Blauwe Omgevingsvisie (BOVi). Dit is een visie op het waterbeheer tot 2050. Met de boezemstudie maken we een doorkijk naar het jaar 2100. Daarnaast stellen we de nota Duurzaam zoet water op en richten we onze aandacht op stedelijk water.
De uitdagingen waar we nu en in de toekomst voor staan pakken we samen op. We maken gebruik van de kennis die er is in en over het gebied. Met provincie, gemeenten, belangenorganisaties en inwoners gaan we in gesprek over hoe zij de toekomst zien. Hoe we dat doen leggen we vast in ons nieuwe participatiebeleid. Dit als onderdeel van de omgevingswet die 1 juli 2022 wordt ingevoerd.
In 2021 is het Veenweideprogramma 2021 – 2030 vastgesteld. We gaan nu verder met de uitvoering om onder andere bodemdaling af te remmen en de CO2 uitstoot te beperken. Dat doen we samen met de inwoners en gebruikers van het gebied.
Onze maatregelen om klimaatverandering te beperken
Als Wetterskip Fryslân willen we in 2025 energieneutraal zijn. Dat betekent dat we de energie die we verbruiken, zelf opwekken. We gaan aan de slag met een plan om de uitstoot van methaan en lachgas bij de zuiveringen zo veel mogelijk terug te dringen. Daarnaast treffen we de voorbereidingen voor een fossielvrij Woudagemaal. Samen met de gemeente Súdwest-Fryslân verkennen we de mogelijkheid om zelf eigenaar te worden van enkele windmolens in windpark Nij Hiddum Houw.
Slimme oplossingen
Technologie wordt een steeds belangrijkere pijler bij het oplossen van watervraagstukken. Naast het hebben van de technologie, moeten we er ook slim gebruik van maken. We zetten de eerste stappen door het inzetten van drones bij bijvoorbeeld de jaarlijkse fauna-inspectie en e-dna techniek bij de muskusratbestrijding.
Werk in voorbereiding & uitvoering
Tijdens de afgelopen corona-periode ging de voorbereiding en uitvoering van projecten door. Het was een uitdaging om in deze periode met inwoners en organisaties in gesprek te gaan en blijven. Na een intensieve periode ronden we de verkenning voor de dijkverbetering Koehool Lauwersmeer af en beginnen we in 2022 met het uitwerken van de plannen. Daarnaast baggeren we in 2022 tien vaarten waaronder de Roptafeart en Jelsumer Feart. En beginnen we in De Jordaan en het gebied Harich Elahuizen met het uitvoeren van de maatregelen voor de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). In Heerenveen bouwen we aan een nieuwe slibontwateringsinstallatie bij de rioolwaterzuivering. In projecten werken we samen met andere overheden en initiatiefnemers uit de omgeving. Dat doen we in integrale gebiedsprocessen. Wanneer we al in een vroeg stadium samenwerken, komen de verschillende perspectieven, kennis en creativiteit direct op tafel en zien we beter waar de gezamenlijke belangen liggen. Dit vergroot de kwaliteit van de oplossingen. De meest geschikte samenwerkingsvorm bepalen is altijd maatwerk.
Financieel
Onze ambitie is toe te werken naar een gezond en toekomstbestendig financieel beleid voor Wetterskip Fryslân resulterend in een sluitende meerjarenbegroting vanaf 2023. Als uitwerking van de kaderbrief 2022 – 2026, zijn we daar in deze begroting vanuit gegaan. Het komende begrotingsjaar 2022 sluit nog met een tekort van € 4,2 miljoen. We doen een beroep op onze reservepositie om het tekort te kunnen dekken. In 2022 investeren we tot een bedrag van € 47,6 miljoen netto.
De begroting van 2022 is een volgende stap naar een financieel toekomstbestendig Wetterskip. Zoals afgesproken in de kaderbrief bezuinigen we tot 2024, €6 miljoen op de organisatie (€ 4,5 miljoen netto). De reserves blijven boven de vastgestelde normen van in totaal € 5 miljoen. Het afgelopen jaar hebben we een pakket aan maatregelen verkend, maar deze krijgen nog een vervolg. We gaan in de komende winterperiode met elkaar de lange termijn verkenning in. Hierin zullen diverse strategische thema’s worden belicht zoals o.a. aangedragen in de Lysias rapportage en door individuele leden van het algemeen bestuur.
De opgaven waar we voor staan zijn groot. De kosten voor waterbeheer stijgen, terwijl we met elkaar de waterschapsbelasting zo betaalbaar mogelijk willen houden. Dat vraagt om het maken van keuzes en samenwerking.
Luzette Kroon
Dijkgraaf
Oeds Bijlsma
Secretaris-directeur